VINU’ers Maarten van Oosterom en Maja Bosch gebruiken dagelijks AI in de projecten waar ze aan werken. Ze gingen met elkaar in gesprek over hoe Artificial Intelligence helpt met creatieve oplossingen en efficiënter werken. En ze bieden een kijkje in de toekomst van projectmanagement.
Maja: “Hoe gebruik jij AI in je werk?”
Maarten: “Ik werk eigenlijk geen dag meer zonder ChatGPT. Het helpt me vaak door een dipje heen. Als ik even niet weet hoe ik een sessie moet organiseren bijvoorbeeld. Laatst bereidde ik een sessie voor over de toekomstige identiteit van een plek waar ik werk aan een grote gebiedsontwikkeling. Best vaag, zeker voor mensen die niet in ons vakgebied zitten. ChatGPT deed vijf voorstellen en met wat schaafwerk kwam ik tot ‘de tijdmachine’. Alle deelnemers verzamelen vooraf sfeerbeelden van hun toekomstbeeld van de plek. ChatGPT en ik werken dus samen: het geeft me een boost in creativiteit en productiviteit. Nog een voorbeeld: ik gebruik ChatGPT voor het schrijven van persberichten of bewonersbrieven op basis van ambtelijke stukken. Dan zie je dat de politiek-bestuurlijke antenne van de bot nog niet zo scherp is afgesteld, maar het biedt wel snel een basis om mee aan de slag te gaan. Hoe kijk jij naar Artificial Intelligence in ons werk?”
Maja: “Nogal een grote vraag! 2023 is zeker een doorbraakjaar, het is ongekend hoe snel toepassingen nu op de markt komen voor ons als burgers. Als je kijkt naar zo’n technologische doorbraak dan zie je altijd een soort piek in de verwachtingen, die snel weer inzakt doordat het in de praktijk allemaal net complexer blijkt. Het ‘dal van de desillussie’ noemt technologie-watcher Gartner dat. In november 2023 lekte een memo uit, waarin stond dat AI verboden zou worden voor rijksambtenaren – zo heet moest de soep niet worden gegeten volgens staatssecretaris Alexandra van Huffelen. Maar toch, het laat zien dat we ons nu de Grote Vragen beginnen te stellen over betrouwbaarheid en wenselijkheid. Denk jij wel eens na over de ethiek van al het werk dat je door je chatbot laat doen?”
Maarten: “Het is echt belangrijk dat je oplet wat je in ChatGPT stopt: ik anonimiseer altijd de input. En ik vind het ook belangrijk om het open te bespreken met de overheden waar ik voor werk. Tot nu toe wordt daar positief op gereageerd, ze staan ervoor open. In een project kwam er bijvoorbeeld een kans voorbij om een flinke Europese subsidie aan te vragen. De aanvraagprocedure was heel uitgebreid en we hadden weinig tijd en mensen beschikbaar om hieraan te werken. Met behulp van Chat GPT lukte het om in korte tijd tot een sterke aanvraag te komen. Zonder AI was het niet gelukt.”
Maja: “Hier zie je wel iets interessants ontstaan. Met hulp van AI produceren we heel veel woorden en beelden. Voorlopig doen we dat voor andere mensen: die moeten iets zien, lezen en vervolgens vinden. Maar een situatie waarin de EU jouw aanvraag ook met AI screent is niet ver weg. En dan kom je op het schizofrene punt dat we AI vooral inzetten voor de vorm en onze eigen denkkracht voor de inhoud. Terwijl onze ontvanger óók geen mens is, waarvan we het brein en de emoties willen bespelen. We moeten dus wel zorgen dat we de huidige generatie tekst- en beeldbots inzetten om het ons als mens makkelijker te maken. Altijd nadenken of de ontvanger een mens is en ChatGPT juist vragen om onze teksten in te korten bijvoorbeeld. Wat zijn de volgende stappen denk jij?”
Maarten: “Ik zie wel voor me dat elke gemeente een slimme chatbot heeft, die je kunt vragen wanneer het riool in jouw straat opengaat, of die je helpt om een subsidieaanvraag te doen voor meer groen in de wijk. Ik zie ook heel veel kansen voor omgevingsmanagement waarbij AI kan helpen met het verwerken van grote hoeveelheden data. AI maakt ons heel veel productiever. Je moet als burger of als professional eigenlijk nu instappen en leren omgaan met AI. Dan word je steeds beter in het stellen van de juiste vragen. Het is een beetje zoals dat hele bekende filmpje van Frans Bromet uit 1998 waarin voorbijgangers zeggen dat ze echt geen mobiele telefoon willen, want ze hoeven heus niet altijd bereikbaar te zijn. Natuurlijk gaan we AI allemaal steeds meer gebruiken. Wat nieuw is, is dat we nu allemaal makkelijk aan de knoppen kunnen zitten.”
Maja: “Jij zegt makkelijk en dat is zeker waar voor ons geliefde voorbeeld ChatGPT. En ook in de gebouwde omgeving zie je veel AI-toepassingen om ontwerpen te maken of verbeteren. Maar de markt voor AI-toepassingen voor hele complexe ruimtelijke processen met heel veel stakeholders is wel heel lastig. Ik heb ruim een jaar gewerkt aan een groot innovatieproject: de Digital Twin van de Airport Corridor. In dat project – nog zonder AI trouwens – heb ik gemerkt hoeveel denkwerk er bij digitalisering aan te pas komt. Je moet heel goed weten wat je wil om data, modellen en Artificial Intelligence voor je te laten werken. Daarin zie je wel echt verschillende snelheden in het bedrijfsleven. Ontwerpbureaus bijvoorbeeld zijn al veel verder dan de gemiddelde gemeenteambtenaar. Ik ben heel benieuwd hoe we later – als dat soort toepassingen gemeengoed is – terugkijken op al onze inspanningen in 2023 om complexe ruimtelijke puzzels te leggen.”
Dit artikel is onderdeel van VIEW #13
Meld je aan om op de hoogte gehouden te worden wanneer de volledige VIEW beschikbaar komt.