Over scherp zijn, zacht blijven en het ongemakkelijke niet uit de weg gaan
Verbindend is een van de kernwaarden van VINU[1]. En dat is niet voor niets: we werken dagelijks met verschillende mensen, belangen, organisaties en perspectieven. Verbinden gaat niet alleen over samenwerken of gezelligheid. Het gaat over ruimte maken voor het gesprek, ook als het schuurt. Over de moed hebben om de eerste stap te zetten, ook als je niet zeker weet hoe het ontvangen wordt. En over het besef dat verbinding niet vanzelf ontstaat: je moet het actief opzoeken, bouwen en onderhouden.
Wat betekent het om verbindend te werken in de praktijk van VINU, en wat vraagt dat van ons als project- en procesmanagers? Ik ging in gesprek met collega’s over hoe zij verbindend werken in hun projecten en rollen.
De uitdaging: verbinden vraagt moed en timing
Samen sta je sterker. Teamwork makes the dream work. Vele handen maken licht werk. Ja, ja, we kennen ze wel. Toch is dat “samen” niet altijd zo vanzelfsprekend en vaak zelfs uitdagend.
Uit de ervaringen van collega’s hoor ik dat het bouwen van verbinding eigenlijk veel lef kost. Kies er bijvoorbeeld wél voor om even bij de lastige belanghebbende op de koffie te gaan en zijn verhaal te horen, ook al voel je je ongewenst. Of stap bewust niet op de oude bekenden af bij een informatieavond, maar stel je voor aan de nieuwe gezichten, ook al weet je dat je misschien weerstand krijgt. Het gaat daarbij niet om iemand overtuigen, maar om snappen wat voor hen belangrijk is. Zonder oordeel maar met aandacht. Want het tegengeluid is net zo belangrijk om te horen. Het klinkt mooi, maar dit werkt alleen als iemand zich bewust is van zijn communicatiestijl en hoe die ontvangen wordt. Een vaardigheid die de collega’s, en befaamd ‘verbinders’, gemeen hebben. Het ego kan even opzij en maakt ruimte voor luisteren, doorvragen en afstemmen.
Maar vergis je niet: verbinden is niet hetzelfde als pleasen. Het draait juist om het stellen van directe vragen op het goede moment. Timing is key. Spanningen benoemen en duidelijk zijn over verwachtingen. Zolang dingen onuitgesproken blijven, kom je niet verder. Daarnaast is de gemene deler in de gesprekken die ik heb gevoerd: je kan niet altijd iedereen tevreden stellen. Soms kom je er met een collega of partner simpelweg niet uit, maar kan je wel de strategische middenweg vinden door het goede gesprek te voeren. Een gesprek waarin men zich serieus genomen voelt. Dat lukt alleen door inzicht te krijgen in wat er leeft. Door de vraag achter de vraag te achterhalen. Wanneer je die te pakken hebt, opent de deur voor verbinding.
De praktijk: kampioen koffiepraatjes
Verbinding ontstaat niet alleen in projectplannen of officiële overleggen. Juist in het informele gebeurt er veel. De koffieautomaat is where the magic happens. Tijdens deze ‘koffiepraatjes’ hoor je vaak hoe een project echt in de organisatie ligt. Die gesprekken zijn geen bijzaak: ze helpen om belangen op te halen, spanning te signaleren en de juiste toon te vinden.
Wanneer je ruimte biedt voor ditjes en datjes, zorg je ervoor dat mensen verbonden blijven. Als het er dan echt op aankomt, heb je elkaar sneller gevonden. Verbindend werken vraagt om aandacht voor relaties. Niet alleen als iets misgaat, maar juist ook in de tussenmomenten. Een goede antenne, een luchtige opmerking, even aanvoelen wat er nodig is: het zijn allemaal vormen van professioneel verbinden. Ofwel, de zachtere kant van ons werk.
Wat gebeurt er eigenlijk als verbinden níét lukt? Daar zijn collega’s duidelijk over: dan ontstaat er ruis. Mensen gaan langs elkaar heen werken en de connectie raakt zoek. Er ontstaat onrust, tegenstrijdige signalen of veel vragen over hoe verder. Zonder verbinding is er geen gezamenlijk verhaal. Of erger nog: mensen haken af. Voor mij is de belangrijkste takeway hieruit: vroeg signalen opvangen en verschillen bespreekbaar maken.
De opbrengst: resultaat boeken zit in verbinding
Als het lukt om écht verbinding te maken, ontstaat er iets waardevols. De sfeer in het team verbetert, teamleden schakelen snel met elkaar, en vertrouwen bij de opdrachtgever neemt toe. Door opgebouwd draagvlak kan je soepeler bijsturen. Teamleden kennen de context, voelen zich onderdeel van het proces, en blijven beter aangehaakt.
Verbinden is dus geen vanzelfsprekende vaardigheid, maar een bewuste keuze. Het vraagt moed om de juiste vragen te stellen – en daarbij het ongemakkelijke niet te vermijden, maar juist op te zoeken – en anderen mee te nemen ook wanneer dat extra energie kost. Een vleugje humor en luchtigheid tussen de bedrijven door met een lekkere bak koffie helpt op zulke momenten om spanning weg te nemen en mensen dichter bij elkaar te brengen. Uiteindelijk draait verbinden erom dat we, ondanks rollen en belangen, allemaal mensen zijn.
[1] Naast onze andere drie kernwaarden: gedreven; vrij van geest; en leiderschap.