‘Op de weg is het druk, de files nemen toe en de treinen zitten in de spits overvol. De Metropoolregio Amsterdam (MRA) loopt vast zonder structurele gedragsveranderingen in mobiliteit. Alleen investeren in nieuwe infrastructuur is niet effectief’, zegt Inge van Huffelen, procesmanager bij VINU met ruimtelijke planvorming en mobiliteit in haar portefeuille. Ze wijst op de omvangrijke woningbouwopgave en mobiliteitstransitie waar Nederland voor staat. ‘De urgentie is hoog. We hebben een integrale aanpak nodig over de sectoren heen om gebieden bereikbaar en leefbaar te houden’. Van Huffelen formuleert vier ambities die zorgen voor een bereikbare, duurzame en prettige leefomgeving. Ontwerp op voorhand een geïntegreerde stad waar wonen, werken en voorzieningen aanwezig zijn. Laat mensen bewuste, duurzame keuzes maken in hun reisgedrag, zorg voor een structurele gedragsverandering en tot slot, investeer in het slim verbinden van steden.
Samen Bouwen aan Bereikbaarheid
Sinds maart 2022 werkt Van Huffelen als coördinator duurzaam mobiliteits-gedrag in opdracht van het Rijk- en regioprogramma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (SBaB). Het doel van dit samenwerkingsverband is het bereikbaar en leefbaar houden van de Metropoolregio Amsterdam. In het SBaB-programma werken tal van overheden samen, zoals de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties, Rijkswaterstaat, de provincies Noord-Holland en Flevoland en ruim 30 gemeentes waaronder Almere, Amsterdam en Haarlem.
15-minutenstad als uitdaging SBaB
‘In de Metropoolregio Amsterdam wordt veel gebouwd, ook aankomende jaren. Voeg daar de verdichting van de steden aan toe, dat vaak tot grote wegwerkzaamheden leidt, dan is dit het juiste moment om het mobiliteitsgedrag te beïnvloeden’, stelt Van Huffelen. Laten we dus nadenken over duurzame mobiliteit in het ontwerp van stedelijke verdichting en ontwikkeling. Ontwerp op voorhand een geïntegreerde stad waar wonen, werken en voorzieningen aanwezig zijn. Waar bewoners binnen tien of vijftien minuten bij voorzieningen zoals winkels, bioscopen, sportvelden en bibliotheken zijn. Daarmee beperk je vanzelf het aantal reiskilometers. Dit is voor het SBaB de uitdaging, de stip op de horizon.
Bewuste keuzes maken in reisgedrag
In de mobiliteitstransitie speelt ons reisgedrag een cruciale rol. Daarin moeten we bewuste keuzes gaan maken: wel of niet reizen? En als je reist, wanneer doe je dat dan? En met welk vervoermiddel? ‘Daarom stimuleren we het spreiden van verkeer en het verminderen van autogebruik. Denk aan het spreiden in werkdagen op kantoor, werktijden en vervoersmiddelen. Door mensen bijvoorbeeld te stimuleren met de fiets te reizen of thuis te werken. Dat hebben we tijdens de Corona pandemie geleerd. Of om buiten de spitstijden te reizen. Ook kijken we naar alternatieven voor het gebruik van de auto, zoals lopen, fietsen en het openbaar vervoer’, zegt Van Huffelen.
Structurele gedragsverandering noodzakelijk
‘In de Metropoolregio Amsterdam hebben we te maken met een flinke groei van woningen en arbeidsplaatsen. Dat geeft extra druk op het mobiliteitssysteem alleen al door de toename van woon- werkverkeer’, licht Van Huffelen toe. Terwijl de wegen en het openbaar vervoer in deze regio hun grenzen vlak voor corona al bijna hadden bereikt. Hoe zorgen we dat de regio ook in 2040 nog goed bereikbaar is? En hoe behouden we een fijn woon- en werkklimaat? Vooralsnog lag de focus op de aanleg van extra infrastructuur. Maar zoals bekend, leidt extra asfalt vooral tot meer auto’s, het vermindert de files niet. Het einde van die oplossing is in zicht mede door gebrek aan uitvoeringskracht, sterk stijgende prijzen, stikstofproblematiek en te weinig fysieke ruimte.
Modellen laten zien dat de wegen en het spoor in de Metropoolregio Amsterdam vol gaan lopen. Toch groeit de regio door de komende jaren. Je wil voorkomen dat deze vastloopt of belangrijke voorzieningen slechter bereikbaar worden. Gedragsaanpakken zullen zwaarder gaan wegen in hoe we sturen op bereikbaarheid met als positief bijeffect: relatieve lage kosten, geen stikstofproblemen en nagenoeg geen vraag naar meer ruimte.
Slim verbinden van steden ‘Mensen reizen niet alleen binnen een gemeente, maar veelal tussen steden en regio’s. Dat maakt regie op regionaal niveau noodzakelijk. Net als de samenwerking met het Rijk om wetgeving rond bijvoorbeeld betalen naar gebruik op orde te brengen. Namens de Rijk- regiosamenwerking SBaB werkt Van Huffelen aan een effectieve combinatie van het afremmen van mobiliteitsgroei via beleid en regelgeving en het motiveren van reizigers in de MRA tot duurzamere mobiliteitskeuzes. Vanuit haar expertise bij VINU is zij ervan overtuigd dat ‘deze combinatie de komende jaren hét instrument is voor sterke steden in slim verbonden netwerken’, aldus Van Huffelen.
Bron: Trendboek Mobiliteit 2023 | Acquire Digitals
Bron foto: Vervoerregio Amsterdam
Lees hier het artikel op het mobiliteitsplatform