VINU maakt gebruik van cookies om de bezoekers van onze website de best mogelijke ervaring te bieden en voor het analyseren van bezoekersgedrag waarmee we onze website kunnen verbeteren.
Je kunt er niet meer omheen. De bouwsector, toch vaak gezien als conservatief, moet werken aan oplossingen voor de hoge CO2-uitstoot en de afvalberg die de sector produceert. De oplossing? Meer bouwen met biobased materialen. Bij VINU zien we dat woningcorporaties, overheden en bouwers elkaar opzoeken om kennis te delen. Denk aan de alliantie NH Bouwstroom die de markt uitdaagt om slimme, duurzame woningen te ontwikkelen. Wat zijn de feiten rondom biobased bouwen? Hoe maak je als partij nu echt impact? VINU geeft voorkeur aan biobased bouwen als kans voor toekomstbestendige woningbouw.
Eerst de feiten op een rij
Biobased bouwen is het bouwen met natuurlijke hergroeibare materialen in de bouw, die afkomstig zijn van hernieuwbare bronnen zoals planten en bomen. De materialen zijn biologisch afbreekbaar en verminderen de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen zeer sterk.
Denk aan bamboe, vezels, vlas, en ander isolatiemateriaal zoals riet, lisdodde of zeewier. Hout en stro zijn de bekendste materialen met de breedste toepassing. Hout voor bouwconstructies en stro voor rieten daken of zelfs muren. De sector past bij de woningbouw het biobased materiaal nog in slechts minder dan 5% van de totale bouwproductie toe. Jammer! Biobased materiaal kent namelijk diverse voordelen. We noemen er vijf:
Het materiaal stoot minder CO2 uit, vergeleken met traditionele bouwmethoden.
Het zorgt voor minder stikstof.
Het slaat CO2 op in de gebouwen.
Het is gezond (o.a. stressverlaging, regulatie luchtvochtigheid en verlaging van hartslag).
Het verbetert de arbeidsomstandigheden op de bouwplaats.
Neem CO2 mee in de kostprijs
De ambitie voor Nederland is om 900.000 woningen te bouwen voor 2030. Tegelijkertijd willen we in 2030 de CO2-uitstoot met ten minste 55% verlagen. Wanneer we op een traditionele manier blijven bouwen, halen we deze klimaatdoelen niet. Kiezen we voor een biobased materiaal als hout in plaats van een steenachtig materiaal dan bespaart dit al gauw ongeveer 2 ton aan CO2 uitstoot per gebouw. Deze hoeveelheid kun je vergelijken met het rijden van ongeveer 18.000 km met een gemiddelde benzineauto.
Het omarmen van verandering heeft tijd nodig. Er zijn nieuwe ketens nodig.
Jules Angenent
Waarom gebruiken we de biobased materialen niet al veelvuldig? Dit zit voornamelijk in de kosten. Het is vooralsnog 10 à 20% duurder dan het gebruik van de traditionele materialen als beton en baksteen. Je vermijdt namelijk kosten voor CO2 opslag- en mitigatie. Als je CO2 mee zou nemen in de kostprijs komen biobased materialen veel gunstiger uit. De bouwsector is daarnaast nog steeds conservatief. Het omarmen van verandering heeft tijd nodig. Er zijn nieuwe ketens nodig.
Ketensamenwerking wordt steeds belangrijker
VINU werkt aan deze transitie op meerdere plekken in de keten. We zien dat de transitie binnen het landelijke gebied en die van het stedelijke gebied hier samenkomen. Vanuit de landbouw, het oogsten van de materialen, tot aan de daadwerkelijke uitvoering van de woningbouwprojecten.
In de provincie Utrecht vervult VINU de rol van programmamanager Circulaire Samenleving, waar biobased bouwen een onderdeel van is. De provincie werkt in dit programma samen met:
Boeren die gewassen telen voor bouwmaterialen;
Bedrijven die bouwmaterialen produceren met behulp van vezels uit de landbouw;
Bouwbedrijven die die materialen toepassen in de bouw
In het programma kijken we hoe gemeenten en provincie via inkoop en ruimtelijke regelgeving die toepassing een boost kunnen geven. VINU is tevens werkzaam in de keten bij de Hilversumse woningbouwcorporatie Dudok. De uitdaging van dit project? Ze transformeren op circulaire wijze een kantoorpand naar 65 woningen en 1400m² (maatschappelijke) kantoorruimte. Daarbij kijken ze veelvuldig hoe je biobased materialen toepast. Er wordt bijvoorbeeld gekozen voor hennepblokken in plaats van kalkzandsteen.
Zet altijd in op maatwerk
Bij VINU vinden we dat je niet altijd blind voor biobased materialen moet kiezen. Ze komen immers niet altijd als meest duurzaam uit de berekeningen. Zo koos het project HAUT in Amsterdam voor een betonnen liftschacht. De benodigde volumes hout bleken zó hoog dat een betonnen constructie een duurzamere optie was. Dit had mede te maken met de trillingen die een langsrijdende metrolijn veroorzaakt. Oftewel, maatwerk is vereist. Ieder geoogst biobased materiaal bezit specifieke eigenschappen die iets zeggen over de toepasbaarheid voor het bouwen of isoleren van de woning.
De markt wil en toont het geloof en vertrouwen in deze hernieuwde materialen. Laten we samen de voortgang bewaken van de realisatie van deze duurzamere woningen. Dat is essentieel voor de transitie naar een groene bouwsector. Een significante omslag naar meer biobased bouwen vereist daadkracht, kennis en maatwerk. Dit geldt vanuit het landelijk gebied tot aan de realisatie van de woning. Van land tot pand. VINU levert daar graag bijdragen aan.
