Vorige week stelde de gemeenteraad het kaderbesluit Groene Lopers vast. Dankzij dit besluit gaat de gemeente Leiden de komende jaren fors investeren in een transformatie van de binnenstad. Auto’s en bussen worden geweerd, zodat er meer ruimte komt voor de voetganger, groen en verblijfskwaliteit. VINU’er Menno van Dijk was als projectmanager voor de gemeente Leiden verantwoordelijk voor dit besluit. In dit artikel blikt hij terug.
De resultaten: concrete veranderingen
Het besluit dat nu is genomen, maakt de weg vrij voor een reeks projecten die zorgen voor een groene loper vanaf het station naar de stad. “Dit betekent dat bussen niet meer door de Stationsweg en Steenstraat rijden en dat er meer ruimte komt voor groen, fietsers en voetgangers in het centrum. De Morsweg, nu – met alle respect – een verkeersriool, wordt getransformeerd naar een weg voor bestemmingsverkeer en bussen. Bovendien worden de westelijke verkeersontsluitingswegen toekomstbestendig gemaakt, gezien de verwachte groei op deze wegen,” licht Menno toe.
Het begin: een heldere visie
Het begon voor Menno in 2021. “In 2021 stelde de gemeenteraad een ambitieuze ‘Agenda Autoluw’ vast, een plan om de leefbaarheid in Leiden te verbeteren. De eerste drie maatregelen van deze agenda zijn eerst uitgebreid onderzocht. Daarna hebben we richting gekozen en het kaderbesluit Groene Lopers uitgewerkt”, begint Menno. “We willen steden leefbaar en economisch sterk houden. Dit soort maatregelen zijn daarbij cruciaal. Door autogebruik onaantrekkelijker te maken, stimuleren we een verandering naar duurzamere vormen van vervoer zoals fietsen en wandelen. En dat levert meer fysieke ruimte op voor mensen, terrassen en groen.”
Diepgaand onderzoek in plaats van een pilot
“Veel steden proberen met pilots stappen te zetten om steden autoluwer te maken. Dat was in Leiden in eerste instantie ook het idee. Vanuit mijn eerdere ervaringen met de knip in de Weesperstraat in Amsterdam hebben we uiteindelijk voor een andere opzet gekozen: heel goed en zorgvuldig onderzoek doen. Een pilot heeft zin als je een goed beeld hebt wat je wilt onderzoeken en als de situatie tijdens de pilot ongeveer gelijk is als bij de bedachte eindsituatie. Beide was hier niet het geval”
Wat dit project echt uniek maakte, was de omvang van het verkeersonderzoek. “Er is enorm uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van autoluwe maatregelen op het Leidse verkeerssysteem. Dit heeft geresulteerd in een product waar inhoudelijk eigenlijk geen discussie meer over was,” legt Menno uit.
“Dankzij het onderzoek kan de gemeente goed onderbouwen wat de effecten zijn van het aanbrengen van twee knips waardoor auto’s en bussen kunnen worden geweerd. Als onderdeel van het besluit maakten we een schetsontwerp en verleidende impressies.”
Uitdagingen en oplossingen
Zoals elk groot project kende ook de ‘Agenda Autoluw’ zijn uitdagingen. “Een van de grootste uitdagingen was het aanpassen van bestaande verkeersmodellen en het uitleggen van complexe onderzoeksresultaten in begrijpelijke taal, zonder de essentie te verliezen,” vertelt Menno. “Daarnaast was er weerstand binnen de gemeentelijke organisatie en moesten we omgaan met externe sceptici. Door iedereen in behapbare stapjes mee te nemen en te informeren groeide het begrip van het onderzoek en het besef van de urgentie van de knips.”
Afbeelding: gemeente Leiden